Қирғизистон-Ўзбекистон чегараси: Кўп йиллик оғир меҳнатга якун ясалмоқда
Икки давлат ўртасидаги чегара масаласи шошилинч, ошкора лекин видео ёзувларсиз муҳокама қилинади.
Бугун, 10 октябр куни Қирғизистон парламентининг Халқаро ишлар, мудофаа, хавфсизлик ва миграция қўмитаси Ўзбекистон билан чегарани аниқлашга бағишланган масалани муҳокама қилишга киришади.
Президент Садир Жапаровнинг талаби билан қўмита йиғилиши имкон қадар ошкора ўтказилади. Шу мақсадда йиғилишга журналистлар ва блогерлар, фуқаролик жамияти вакиллари таклиф қилиниб, йиғилишнинг ўзи кўпроқ одам сиғиши учун парламентнинг пленар йиғилишлари ўтадиган катта залда ўтказиладиган бўлди.
Ҳозиргина “Озодлик” радиосининг қирғиз хизмати берган маълумотга кўра, таклиф этилганларга йиғилиш давомида видеога олиш ман этилган. Парламент матбуот котиби, бу қарор Жўғўрқу Кенешга тегилши эканини айтиб, буни ўта муҳим халқаро масала қаралаётгани билан тушундирган.
Шуни айтиш керакки, масала депутатлар муҳокамасига жуда шошилиш тарзда олиб чиқилиб, унга таклиф қилинган журналист ва блогерларнинг рўйхати ҳам кеча, якшанба куни тун ярмигача тузиб чиқилди. Йиғилиш ҳақида депутат Дастан Бекешев кеча хабар берган эди.
“Қирғизистон билан Ўзбекистон ўртасидаги чегара бўйича битим келишиш учун жуда шошилиш тарзда киритиляпти”, деб ёзган депутат ўзининг Telegram каналида. “Ишқилиб, йиғилишнинг ўзи казинонин қонунлаштириш бўйича қонун лойиҳаси каби ошкора ўтиб, овоз бериш ёпиқ ҳолда ўтмаса бўлди”.
Депутат йиғилишнинг кеча давлат раҳбари берган интервьюдан кейин чақирилаётгани, ҳали уларга муҳокама қилинадиган масала бўйича материаллар берилмаганини маълум қилган.
Айтиб ўтиш керакки, бугун қаралаётган масала жамиятда катта мунозараларга сабаб бўлмоқда. Бир гуруҳ депутатлар ва Ўш вилояти Ўзган тумани аҳолисининг бир қисми мана шу ҳудудда жойлашган Кампиробод сув омборининг гўёки Ўзбекистонга ўтиб кетаётганини айтиб, бунга норозилик билдиришган. Ҳатто намойишлар уюштиришиб, президентга мурожаат ҳам йўллашган.
Шу муносабат билан кеча, президент Садир Жапаров “Кабар” миллий ахборот агентлигига берган интервьюсида масаланинг ошкора ҳолатда қаралиши бўйича буйруқ берганини маълум қилган. У чегара масаласининг Қирғизистон фойдасига ҳал бўлганини кўрган халқ бундан сўзсиз мамнун бўлишига ишонч ҳам билдирган.
“Мамлакат ва кўпчилик элнинг тақлдирини биргина Ўзган билан боғлаб қўймаслигимиз керак. Бир туман даражасидан юқори бўлайлик, – деди Жапаров ўз суҳбати давомида. – Агар ўлка ичида, икки туман орасида ер бўлиштираётган бўлсак, майли эди. Биз Ўш, Жалолобод, Боткен вилоятлари билан чегарадош бўлган Ўзбекистон билан 1400 чақирим узунликдаги чегара масаласига абадий нуқта қўймоқдамиз”.
Шу билан бирга президент ўртадаги битим қонуний кучга киргунга қадар бир тараф айниб қолса ва чегарадаги аҳвол бўйича музокаралар аввалги аҳволга келиб қолса, “кечагина давра суҳбати ўтказиб, элнинг бошини айлантираётганлар кўпчилик халқнинг қарғишига қолишини” айтган.
“Қаттиқ жавоб беришади. Жавобгарликка тортамиз”, – деди давлат раҳбари тайёрланган битим лойиҳасига қарши чиқаётганларни назарда тутиб.
Садир Жапаровнинг айтишича, Ўзбекистон билан олиб борилган музокаралар натижасида шу кунгача талаш бўлиб келаётган ҳудудларнинг 90 фоизи Қирғизистон фойдасига ҳал бўлган.
Аввал хабар берилганидек, бугун, 10 октябрь куни Бишкекда ва бир қатор туманларда Кампиробод сув омборини ҳимоя қилишга бағишланган митинглар ўтказиш режалаштирилган. Бу қаршилик намойиши ташкилотчилари шунингдек қўшни Тожикистон билан қабул қилинган протоколларни ҳам бекор қилишни талаб қилишмоқда. Бу проколларга кўра, яқинда чегарада кучли қуролли тўқнашувни бошидан ўтказган икки давлат ўртадаги чегаранинг маълум қисмида жойлашган чегара постлари ва у ерда турган ҳарбийларини олиб чиқиб кетишган.
Қонунга кўра, икки давлат ўртасидаги битим лойиҳаси тегишли қўмитада қўллов топса, бутун парламент депутатлари муҳокамасига олиб чиқилади.
Оқбура, Бишкек.
Расм интернетдан олинди
